Prije toga, prvotno naselje na području današnjeg Starog grada bilo je rimsko naselje Tarsatica.

Koliko je bogata povijest ovog područja, svjedoči i činjenica kako je nekad na području Knina bilo rimsko naselje, a to svjedoče brojni rimski grobovi otkriveni ispod tvrđave te ostaci arhitekture na brdu Spas.

Smatra se da je negdje oko današnjeg Valpova u antičko vrijeme bilo rimsko naselje Iovalium.

Šire područje bilo je gusto naseljeno u prapovijesti: među gradinskim naseljima najvažnije su Vizače (Nezakcij), poslije i rimsko naselje s gradskom fizionomijom.

Vjerojatno rimsko naselje Hadra; nađeni su ostaci terma i drugih građevina te tragovi ceste koja je vodila prema rimskom naselju Clambetae - Obrovac.

Smatra se kako je u atičko vrijeme na području grada Cresa postojalo rimsko naselje pod imenom Crepsa, no točan mu lokalitet još nije poznat.Nakon propasti Zapadnog Rimskog Carstva ovim su područjem neko vrijeme vladali Goti, a kasnije Bizant pa hrvatski vladari (oko 10. stoljeća).

I rimsko naselje Asseria imala vodu

Ostaci rimskih rađevina svjedoče da je ovdje bilo rimsko naselje.

Prema mišljenju opata Honoriusa, staro rimsko naselje Iovia je nakon smrti Ludbrege dobilo naziv Ludbreg.

Na istom prostoru koja su naselila ilirska plemena razvilo se rimsko naselje uz more, čiji ostaci datiraju iz II.st. prije Krista.

- Naime, ovaj dio nalazišta bio je kao oranica obrađivan otkako je rimsko naselje u uvali Caska prestalo postojati.

Oko male uvalice, koja je kasnije nasuta i postala sadašnji gradski trg, nalazi se manje rimsko naselje i luka.

Tijekom građevinskih radova provodi se i svakodnevni arheološki nadzor na cijeloj trasi gradnje kako bi se na vrijeme uočila i zaštitila arheološka nalazišta Osim srednjovjekovnih grobnica, sjevernoistočno od Dugopolja, na jednom omanjem brežuljku, nalazi se i manje rimsko naselje, ali to arheološko nalazište nije u opasnosti jer se ne nalazi na koridoru preko kojeg prolazi plinovod.

Iznad sela Komin otkriveno je bogato nalazište (novac, grobnice, nakit) i pretpostavlja se da je na tom mjestu bilo rimsko naselje Pyrri.

Na području današnjeg grada nekada se nalazilo rimsko naselje Clambetae ili Cvijina Gradina, čija je urbanistička cjelina antičkog naselja otkrivena s ostacima gradske ulice i zgrada, te ostacima hrama i termalnih uređaja.

Na južnoj strani se razvilo rimsko naselje u kojem je u [ više ]

Najvažnije rimsko naselje bilo je na području današnjih Runovića (8 km od Imotskog).

Istoimeni grad nekada je bio rimsko naselje kojemu je car Oktavijan August dao status grada i proglasio ga municipijem 10. godine prije Krista.

Posjetili smo i arheološke lokalitete koji svjedoče o tim minulim vremenima: u zaljevu Verige nalaze se ostaci rimske rezidencijalne vile Rusticae, a u zaljevu Dobrika je Bizantski kastrum povijesno rimsko naselje.

Na mjestu današnjeg strogog gradskog centra Ivanca prije 2.000 godina nalazilo se rimsko naselje, koje je egzistiralo u prvom, drugom, trećem, a možda i u četvrtom stoljeću poslije Krista

Brlog je vjerojatno rimsko naselje Avendo (ostaci zidova i opeka, nadgrobni spomenici).

Rimljani su sagradili most peko Suvaje i most u Varošišću, a uz rimsko naselje u Prološcu osnovana je naseobina veterana na području Utopišće, Opačac i Perinuša.

Na trasi autoceste za Sisak iskopano rimsko naselje

Željeznička pruga Paneuropski Koridor 10 od Zagreba prema Vinkovcima i Beogradu prolazi kroz Kutinu, a dokaz da je Kutina i u davna vremena bila križanje puteva bilo je i rimsko naselje za koje se pretpostavlja da je bilo u rimskim ispravama spominjani Varianis.

Nakon njih na ovom području razvilo se rimsko naselje, čiji ostaci datiraju još iz 2. stoljeća pr.

Najatraktivniji lokalitet na prostorima Bukovice i Ravnih kotara zasigurno je nekoć velebna Asseria, napušteno i razrušeno liburnsko i rimsko naselje kod Podgrađa, pet kilometara udaljeno od Benkovca.

Grad je osnovan 374. kao rimsko naselje Basilia.

To su: srednjovjekovna utvrda u Virovitici, rimsko naselje u Orešcu, keltsko groblje u Zvonimirovu, srednjovjekovna crkva i groblje u Suhopolju, Crkvarima i Voćinu.

Znameniti su i Gradska vijećnica iz 15. stoljeća te Biskupsko sjedište, ali i Visoka tehnološka škola, knjižnice, gradski arhiv, muzeji i poznato lječilište (Bad Aachen) na termomineralnim vrelima (rimsko naselje Aquae Grani).

Širenjem Rimskog Carstva na istočnu obalu Jadrana Krk postaje istaknuto rimsko naselje - municipium, što je arheološkim nalazima potvrđeno (termalna kupališta itd.).