Za pravljenje prikladnih rečnika i stvaranje novih jezičkih konstrukcija zadužena je učena masonerija.

U tom tekstu ona navodi sedam suštinskih odlika postmoderne književnosti, koje zatim analizira na primerima iz Hazarskog rečnika, dodirujući ovlaš i Predeo slikan čajem.

Čini mi se da globalnu metaforu Hazara, ako se izuzme zračenje celog Hazarskog rečnika, ponajbolje predstavlja izraz " hazarsko lice ".

Dalje, on može, poput čitaoca Hazarskog rečnika ili Predela slikanog čajem, iščitavajući knjigu na preskok i krećući se kroz nju napred-nazad, da segmentirano i fragmentarno prati izvesne tematske ili problemske nizove razasute na stranicama knjige: biografske momente, poetička razmatranja, književno istorijska podsećanja, kulturološku, antropološku ili ekološku problematiku, istorijske paralele, estetička razmišljanja - svo ono obilje koje Pavićevi odgovori nude.

I POLET OBJAVLJUJUĆI GOLOG ŠAROVIĆA I KRITIKU ZAFRANOVIĆEVA FILMA, I STUDENTI 68 ', I GENERACIJA AZRE I AUTORA ' REČNIKA TEHNOLOGIJE ' (O KOJEMU TI NAŽALOST NIŠTA NE ZNAŠ)... NEMOJ TI, KOJI SI POSVE ANONIMAN IAKO NATURAŠ SVOJE IME I PREZIME DO NEUKUSA, PROPISIVATI KAKO ĆE SE OVA GENERACIJA PONAŠATI I RAZGOVARATI.

Sve nelogičnosti i trivijalnosti, od azbučnog redosleda ispisanog latinicom do vulgarnog rečnika, padaju na teret samih autora.

Nasuprot tome, u Predelu slikanom čajem, čiji smisao takođe zavisi od čitaočevog opredeljenja, no u manjoj meri nego kod Hazarskog rečnika, ova odlika je, bar po mom mišljenju, vidljivija, iako je naizgled Predeo slikan čajem bliži obrascu klasičnog romana, sa čvršćom kompozicijom i koherentnijom pričom.

Neka o tome malo vode računa i drugi: Hrvati, Bugari, Albanci, Mađari. () Ne smije se u ime tzv. mirne budućnosti žrtvovati vlastiti interes Neka od objašnjenja uloge samog Hazarskog rečnika u nacionalnoj euforiji ponudio je sam Pavić, koji je i sam više puta eksplicitno izjavio da su Hazari zapravo Srbi te da on u toj knjizi piše o sudbini srpskog naroda.

Iz Zagreba nema službenog poziva, ali neki pregovori su u toku, doznajemo od Pandura, koji je zadnjih nekoliko godina živio u New Yorku gdje je, između ostalog, pokušao pribaviti novac za filmsku verziju Hazarskog rečnika.

Kad je reč o citatima7 koji su navođeni iz autentičnih izvora, mora se dotaći značajan problem Hazarskog rečnika - razlika između originala i pseudo dokumenta.

Ovakvim svojim postupkom, Pavić je naznačio da je struktura Hazarskog rečnika već tada bila osvojena.

U nastojanju da odgonetnem značenje ove tajanstvene sintagme bila mi je neophodna pomoć Rečnika srpskohrvatskog književnog jezika.

Naj se bojati kaj ti samo po starinske znaš pisati, če bu treba i rečnika strajnske reči bumo napisali.

Jedan deo čitalaca Hazarskog rečnika postavlja sebi pitanje šta je činjenica a šta ne u ovom delu, odnosno, kakav je istorijski predložak koji je uslovio literarno oblikovanje i u kojoj meri, s obzirom ia svekoliku specifičnost romana, on uopšte postoji.

Služeći se prilikom svog istraživanja prvenstveno literaturom koju sam autor navodi u delu (Artamonov, Danlop, Dvornik, Žitija Ćirila i Metodija) i onom do koje se moglo doći (Ibn-Fadlan, Ostrogorski, Gumiljov, Golden, Diter Ludvig, Saopštenje sa skupa Menore iz Čelareva) došla sam do zaključka da se Milorad Pavić, prilikom pisanja Hazarskog rečnika, u velikoj meri služio istorijskim izvorima i sekundarnom literaturom o Hazarima: vizantijskim hronikama, arapskim putopisima i geografskim delima, hebrejskim svedočanstvima, literarnim delima, legendama, itd kao i modernim istorijsko tekstološko-lingvističkim studijama.

Iako napisane pre više od jednog desetleća, one su ponovo, i možda tek sada, među nama.68 Verovatno je pojava Hazarskog rečnika, njegov uspeh kod nas i u svetu, omogućio da pređašnje knjige ovog, po sopstvenim rečima (nekada) " najnečitanijeg pisca " ponovo budu rođene, te da u novom životu ne budu vlasništvo samo " posvećenih " čitalaca.

Navodim dva odlomka iz tog rečnika: ` Istina je prozračna i ne opaža se, a laž neprozirna i ne propušta svetlost ni pogled.

Jer, beline Hazarskog rečnika obeležavaju prozračna mesta božanske istine i imena (Adama Kadmona).

Najpoznatiji je kao autor Hazarskog rečnika koji je objavljen 1984. godine (prije nešto više od mjesec dana završila je velika izložba Matice srpske posvećena 25. obljetnici Hazarskog rečnika i 80. Pavićevom rođendanu), te romana Predeo slikan čajem, koji je objavljen četiri godine poslije, iako je Pavić, rođen 1929., godinama ranije bio poznat užem krugu kao cijenjeni znanstvenik i pisac.

Prvi je onaj Heydaru Әlijevu, prvom predsjedniku Azerbejdžana (za koga je čulo valjda ravno 1 % ljudi u Srbiji, ako), te Miloradu Paviću, autoru Hazarskog rečnika (jer Hazari su obitavali u Azerbejdžanu, pa stoga, jel...).

Veoma uspešno se može koristiti za ' ' ' grupni rad učenika ' ' ' na nekom zadatku ili projektu (izrada rečnika, školskih novina...).

U ovom delu istorijskog tkiva Hazarskog rečnika rečenica koja simulira obrazac naučnog stila retko je razbijena literarnom intervencijom, a kad se to i desi pre je reč o oneobičavanju nekom vrstom poetizacije negoli o upadu potpune fikcije ili pseudofakta.

Izvod iz savremenog rečnika političkih pojmova: Diktator - političar koji ima preko 50 % podrške biračkog tela i odluke donosi uglavnom u skladu sa interesima većine građana svoje države Demokrata - političar sa manje od 30 % podrške, vlada preko koalicije i donosi odluke uglavnom u skladu sa interesima ekonomske oligarhije svoje države Lider budućnosti - političar sa manje od 15 % podrške, vlada preko koalicije i donosi odluke uglavnom u skladu sa interesima finansijske oligarhije drugih država prikaži cijeli komentar

Riječ je o knjizi napisanoj na osnovi Japansko-srpskog rečnika istog autora.

Ha, sigurno ne mislim na ' Šteficu Cvek.. ' i ' Pse u trgovištu '; ne mislim ni na ' Luku ' ili ' Kurlane '; jednostavno mislim na velika djela kakvih u našem susjedstvu, recimo kod Srba, ne nedostaje: od ' Hazarskog rečnika ' ili ' Kapoa ' pa do ' Kako upokojiti vampira ' ili ' Grobnice za Borisa D. '.

5. Radi iskorišćavanja celokupnog rečničkog blaga našeg jezika i njegovog pravilnog i punog razvitka neophodno je potrebna izrada priručnog rečnika savremenog srpskohrvatskog književnog jezika.

Neki drugi skeptici primijetit će da su sve dosadašnje inovacije elektronskih knjiga zapravo već ostvarene na papiru: sjetimo se avangardnih književnika, Borgesovih priča i ideja, zatim romana Ženska francuskog poručnika Johna Fowlesa, potom Hazarskog rečnika Milorada Pavića (1984.) koji predstavlja tipičan primjer hiperteksta, i brojnih drugih djela koja odudaraju od uvriježene ideje tiskanog književnog djela.

Nakon golemog uspjeha Hazarskog rečnika i romana Predeo slikan čajem, Pavić se krajem 80 - ih i početkom 90 - ih ističe i nekim nebuloznim izjavama te daje podršku nabujalom srpskom nacionalizmu, poput one u intervjuu Politici u rujnu 1991. gdje kaže da je " Milošević prvi i posljednji političar koji je usred antisrpski nastrojene komunističke Jugoslavije učinio nešto dobro i veliko za Srbiju.

22. Osjećaj estetskog orgazma, čarolije i začudnosti prilikom čitanja/promatranja neke slike ili slušanja glazbe (posljednji Stendhalov sindrom: opis kako je umrla Ateh iz Hazarskog rečnika)

Fraze: " jednog dana " i " jednog od ovih dana " nestale su iz mog rečnika.